12 Shkurt 2021

Koalicioni i OJQ-ve për Mbrojtjen e Fëmijëve në Kosovë – KOMF përmes një letre iu është drejtuar Kryeministrit të Republikës së Kosovës Albin Kurti, duke kërkuar që mirëqenia dhe shërbimet sociale të kalojnë në Ministrinë e Shëndetësisë, si në përmbajtje ashtu edhe në emërtim, duke e shndërruar në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale.

Përmes medieve, jemi informuar se me ndarjen e ministrive në kabinetin e ri qeveritar, Ministria e Punës dhe Mirëqenies Sociale është ndarë në disa ministri. Transferet sociale janë bartur tek Ministria e Financave, përderisa sektori i punësimit është bartur tek Ministria e Ekonomisë, Punësimit, Tregtisë, Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Investimeve Strategjike. Ndërkaq, ende mbetet e paqartë se në cilën ministri është bartur apo do të bartet sektori i mirëqenies dhe shërbimeve sociale. Konsiderojmë që mirëqenia dhe shërbimet sociale duhet të jenë prioritet dhe një ndër shtyllat kryesore të programit të qeverisë.

Prandaj kjo duhet të reflektohet edhe në ndarjen e ministrive. Konkretisht, propozimi i KOMF është që mirëqenia dhe shërbimet sociale të kalojnë në Ministrinë e Shëndetësisë, si në përmbajtje ashtu edhe në emërtim, duke e shndërruar në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mirëqenies  Sociale. Arsyet kryesore të këtij propozimi janë:

• Shteti është përgjegjës për mirëqenien sociale, organizimin e ofrimit të shërbimeve sociale dhe familjare në Kosovë dhe të sigurojë që të gjithë banorët e Kosovës të kenë qasje të barabartë në shërbimet sociale dhe familjare pa asnjë dallim.  Shteti ka për detyrë të ofrojë shërbime sociale dhe familjare bazuar në legjislacionin në fuqi dhe në konventat ndërkombëtare mbi të drejtat e njeriut.
• Mirëqenia sociale mbetet një ndër sektorët më të pazhvilluar, neglizhuar dhe të pa prioritizuar në Kosovë. Të dhënat e fundit nga mjeti matës ndërkombëtar, Indeksi për Mbrojtjen e Fëmijëve tregojnë një gjendje të rëndë të mirëqenies sociale në Kosovë. 17 % e popullësisë në Kosovë jetojnë në varfëri. 6.8% e fëmijëve punojnë në kushte të rrezikshme për të mbajtur familjen. 61.4% e fëmijëve kanë pësuar nga dhuna psikologjike apo ndëshkimi ­fizik. Vetëm 10% e fëmijëve me aftësi të ku­fizuara për­fitojnë nga shërbimet sociale dhe familjare. Shumë fëmijë pa kujdes prindëror, viktima të abuzimit kanë nevojë për strehim dhe shërbime. Raportet nga institucionet dhe organizatat flasin për rritjen e përfshirjes së fëmijëve në sjellje që janë në kundërshtim me ligjin, përfshirë edhe dhunën, pasojat e së cilës në disa raste janë fatale për vet fëmijët. Poashtu, mosha mesatare e fillimit të përdorimit të substancave narkotike ka rënë nga mosha 21 në moshën 16 vjeç.
• Sipas raporteve dhe studimeve në Kosovë, shërbimet mes sektorëve të shëndetësisë dhe mirëqenies sociale nuk janë të integruara. Duke parë rëndësinë e madhe për një sistem të integruar të shërbimeve, rekomandohet që shërbimet sociale dhe familjare të integrohen me shërbimet shëndetësore. Kjo mund të bëhet natyrshëm dhe shumë më lehtë nëse të dy këta sektorë funksionojnë nën një ministri. Kjo përkon edhe me organizimin e drejtorive në nivelin komunal, ku drejtoritë për shëndetësi dhe mirëqenie sociale funksionjnë si një department i vetëm
• Bazuar në shumicën e shteteve të BE-së, sektori i mirëqenies sociale reflektohet në kabinetin qeveritar si në përmbajtje ashtu edhe në emërtim. Shembuj të tillë mund të merren në shtete sikurse Gjermania, Franca, Zvicrra, Suedia, Belgjika, Finlanda etj, të cilat kanë në qeveritë e tyre ministritë për shëndetësi dhe çështje sociale.

Duke marrë parasysh interesin e përbashkët që qytetarët të gëzojnë mirëqenie sociale, KOMF kërkon vëmendjen e Kryeministrit, që dikasteri i mbrojtjes dhe shërbimeve sociale të kalojnë në Ministrinë e Shëndetësisë, si në përmbajtje ashtu edhe në emërtim, duke e shndërruar në Ministrinë e Shëndetësisë dhe Mirëqenies Sociale, kjo për shkak të rëndësisë dhe nevojës për prioritizim dhe zhvillim të këtij sektori.